Ο Θ. Λ στη Θεσσαλονίκη, στο ΜΜΣΤ 2005

Σημειώσεις ομιλίας για την παρουσίαση δύο βιβλίων μου στη Θεσσαλονίκη στο αμφιθέατρο του ΜΜΣΤ (09.03.2005)

( προηγήθηκε προβολή και ακρόαση δύο σύντομων αποσπασμάτων με τα «πιστεύω» των Κλείτου Κύρου και Μίλτου Σαχτούρη για την ποίηση )
. . .
Αγαπητοί φίλοι ,

αρχίσαμε με δύο αποσπάσματα από αγαπημένους και φίλους ποιητές τον Μίλτο Σαχτούρη και τον Κλείτο Κύρου... ( Λυπάμαι που και οι δύο – παρά τη θέλησή τους, δεν είναι απόψε μαζί μας )
Αυτά ωστόσο που ακούσατε είναι για 'μένα τουλάχιστο η «πεμπτουσία» αυτού που λέμε-αποκαλούμε ποίηση...Από αυτούς και όσους άλλους αληθινούς δημιουργούς τα «δανείσθηκα», τα στράγγισα μέσα από τα δικά μου φίλτρα, τα μετάλλαξα και τα επιστρέφω σαν αντίδωρο σ' αυτούς και σε 'σας...Αυτό είναι ένας κοινός τόπος, μια αέναη λειτουργία, η πιο θεμελιώδης πιστεύω, στην καλλιτεχνική δημιουργία. Η επικοινωνία με τον «Άλλον» ( όπως θα 'λεγε ο Κωστής Μοσκώφ ), η επιμειξία με τον Άλλον, μια διαχρονική και ζωοφόρος μετάγγιση συγκινήσεων...Τίποτε άλλο...Όλα τα άλλα είναι «εκ περισσού», ή «εκ του πονηρού»...Για να συμπληρώσω αυτήν την ενότητα πρέπει σε άλλους από 'σας να θυμίσω, και στους υπόλοιπους να διευκρινίσω επιγραμματικά δυο-τρία από τα «πιστεύω» μου στο χώρο της δημιουργικής έκφρασης :

Έτσι...λοιπόν, για να μπορέσεις να αφοσιωθείς στις εσωτερικές σου παρορμήσεις και να τις βγάλεις έξω στον ονειρικό και μαγεμένο κόσμο της δημιουργίας, που είναι μια διαδικασία επώδυνη αλλά μαζί και λυτρωτική – φαντάζομαι κάτι σαν τον τοκετό της γυναίκας :
• Πρέπει να σφάξεις την μια την ομορφιά να πιει το αίμα η άλλη ( Λυπάμαι που δεν ολοκλήρωσα, τουλάχιστο στην μέχρι τώρα ζωή μου, αυτήν τη διαδικασία, όπως το 'κανε λ.χ, από τα νιάτα του, ο Σαχτούρης... )
• Επίσης, μια καριέρα ( αν και δεν μου αρέσει η λέξη γι αυτόν το χώρο ) δεν κτίζεται με τα «ναι» αλλά με τα «όχι» που θα πεις...Στη ζωή σου πρέπει να μάθεις και να μπορείς να λες «όχι»...
• Τέλος, καλός ποιητής ή συγγραφέας είναι αυτός που δεν ξέρει μόνο να γράφει αλλά και να σβήνει...

Φίλοι μου,
είμαι αρκετά φορτισμένος που βρίσκομαι μπροστά σας μετά από εννέα χρόνια για να παρουσιάσω την πρόσφατη – επί του πιεστηρίου θα έλεγα, λογοτεχνική μου δουλειά. Θέλω λοιπόν κατ' αρχήν να ευχαριστήσω όλους εσάς που με θυμάστε ακόμα...κι οι περισσότεροι από 'σας με αγαπάτε ιδιαίτερα – άρα ανήκετε σ' αυτούς που με διαβάζουν και με καταλαβαίνουν, να ευχαριστήσω το ΜΜΣΤ και τους φίλους από το Διοικητικό του Συμβούλιο για την αποψινή φιλοξενία σ' αυτό το πανέμορφο αμφιθέατρο...// Το studio ADD και ιδιαίτερα τον παλιό συμμαθητή της κόρης μου Ελένης, αλλά και δικό μου φίλο, Δημήτρη Αποστολίδη, και τον Απόστολο Χατζηγιάννη που επιμελήθηκε – ας το πω > την μετεγγραφή > σε εικόνα και ήχο των επιλογών μου, και θέλω να πιστεύω ότι οι περισσότεροι από' σας το απολαύσατε...Χωρίς το δικό του κέφι, ταλέντο και χρόνο αυτό το happening δεν θα υπήρχε, μια και τις τελευταίες αυτές μέρες - δεν είχα καθόλου διάθεση και παρεπόμενα το χρόνο να ασχοληθώ ο ίδιος... Άφησα τελευταίους τους φίλους, που με περιστοιχίζουν εδώ-απόψε στη γενέτειρά μου και θα μιλήσουν για 'μένα και το έργο μου, ο καθένας με το δικό του τρόπο...Θέλω πια να το πω δημόσια ότι, πίσω από την αυθόρμητη και εθελοντική τους παρουσία, είναι πολύτιμα συγκινητικό να συνειδητοποιείς, κάποιες στιγμές, πως όλη-κι όλη η «περιουσία» σου αποτελείται από φίλους...

Τώρα νομίζω πως πρέπει να σας ενημερώσω κάπως επί του τυπικού ή διαδικαστικού της αποψινής εκδήλωσης όσο και της ταυτόχρονης έκδοσης και παρουσίασης δύο (μαζί) ποιητικών μου συλλογών. Και για να μην το ξεχάσω η έκδοση αυτή είναι ιδιωτική θέλω να πω ότι για πρώτη φορά δεν με εκδίδουν άλλοι, αλλά εκδίδομαι...επί «ιδίοις χρήμασι», και κάπως έτσι επινοήθηκε και βοήθησε το «Ταίναρον», δηλαδή σαν ένα - για να χρησιμοποιήσω και μία εκκλησιαστικά επίκαιρη ορολογία > "off shore" σημείο στο ομώνυμο ακρωτήρι και ούτως ή άλλως μία ακραία εκδοχή του...όποιου χώρου ( εν προκειμένω για την ενημέρωση όσων-όπως εγώ, το αγνοούσαν, το Ταίναρο είναι το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης. Εγώ τουλάχιστον από μικρός νόμιζα πως ήταν το Γιβραλτάρ...Συμβαίνει όμως συχνά στη σύντομη ζωή μας, όπως και στην καλλιτεχνική δημιουργία να συνειδητοποιούμε - και μάλιστα προς το τέλος, πως πολλά πράγματα αλλιώς είναι στην πραγματικότητα κι αλλιώς εμείς νομίζουμε ή φανταζόμαστε πως είναι...Για να τελειώνω με τα εκδοτικά, πρέπει να προσθέσω στην ενημέρωσή σας, ότι γενικά τα τελευταία χρόνια η συντριπτική πλειοψηφία των εκδοτών μόλις ακούσει για ποίηση βγάζει σπυριά, αν μάλιστα – όπως στην εν προκειμένω περίπτωσή μου, βρεθούν αντιμέτωποι με ταυτόχρονη έκδοση δύο ποιητικών συλλογών βρίσκεται στα πρόθυρα σοβαρού...εγκεφαλικού ! Δεν μου αρνήθηκαν βέβαια, αλλά αφού προσπάθησαν να με μεταπείσουν και απέτυχαν, κατάλαβα ότι θα το "έσερναν" τουλάχιστο για ένα χρόνο...Κάπως έτσι... εγεννήθη ημίν το «Ταίναρον» !...
Με αυτήν τη διπλή έκδοση όμως έχω την αίσθηση ότι ίσως έκανα μια κάπως «ματαιόδοξη» πράξη... δηλαδή εγώ μεν, για όσους με παρακολουθούν και με διαβάζουν, εκδίδω μια νέα ποιητική συλλογή που επιλέχθηκε από τα τελευταία χρόνια, αλλά για 'κείνους που θεωρούν ( και πολλοί το εφαρμόζουν στην πράξη ) ότι η ποίηση είναι μόνο μια τεχνική κατασκευή και μια «έξυπνα» στημένη «βιτρίνα» ... ορίστε !...πάρτε και ένα δείγμα από 'μένα... Ωστόσο, όπως έγραψε και κάποιος ... διαπλεκόμενος συνάδελφος, «φρόντισα να ασκήσω τα κέφια μου με κάποια σοβαρότητα», και εξηγούμαι :... δούλεψα με το δικό τους «οπλοστάσιο» δηλαδή χρησιμοποίησα λέξεις, φράσεις και εκφράσεις από δικά τους κείμενα. Μέχρι και το «παχύ πεζοτράγουδο», όταν το διαβάσετε- όσοι πάρετε το βιβλίο μου, που αφορά, ας πούμε, κάποιον... αρχιερέα μιας ιδιόρρυθμης «ενορίας», έχει χτιστεί «τούβλο-τούβλο» ( όνομα και πράμα !...) με δικό του υλικό, από κάποια «πιστεύω» του, που είχε εκδώσει σε ένα μικρούλικο-κόκκινο βιβλιαράκι ( άλλη ένδειξη αυτά τα «μικρούλικά» του για το πόσο ταπεινός είναι ο άνθρωπος !...) Και για να τελειώνω με αυτά...μια και έχω πάθος με την κυριολεξία ( σαν απόφοιτος της παλιάς-καλής εικοσιπενταετίας του Πειραματικού Σχολείου ) : σας θυμίζω ότι το «ταπεινός» έχει - ούτως ή άλλως, δύο σημασίες...

Η δεύτερη αυτή συλλογή, κατά τη γνώμη μου έπρεπε να αποσπασθεί, μια και τα ποιήματά της είναι ( ή μάλλον μου «βγήκαν», για να χρησιμοποιήσω τη σωστή ορολογία ) κάπως «παιχνιδιάρικα», ή : a la maniere de. Δηλαδή γεννήθηκαν σε στιγμές που είτε ήθελα να... παίξω, ή να...περιπαίξω, έχοντας την αίσθηση ότι δεν τα γράφω εγώ αλλά ο «άλλος μου εαυτός», αυτόν που αρκετοί από 'μας κουβαλάμε μέσα μας...Μπορεί ίσως να διαιρεθεί σε ένα πρώτο μέρος που σ' αυτό ανήκουν ποιήματα με τα οποία ήθελα να «παίξω». να χαλαρώσω, ή να ασκηθώ αν θέλετε...και σε ένα δεύτερο μέρος : στην παρωδία ή ραψωδία για πολιτιστικούς φίλους, όπου εδώ σαφέστατα θέλω να περιπαίξω πρόσωπα ή καταστάσεις που με σοκάρανε ή με πικράνανε σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο της ζωής μου, δηλαδή προτού την «κοπανήσω» κι εγώ γι 'αλλού, και φυσικά ανάλογου ύφους είναι και το - ας το αποκαλέσω σατυρικό και πολλαπλής εμβέλειας βιογραφικό, που συνοδεύει αυτήν τη συλλογή... όπου αντιδρώ ή απαντώ πια ( καιρός ήταν !...) μετά από 43 ( αριθμητικά ) ή τεσσαράκοντα τρία ( ολογράφως ! ) – χρόνια, σ' αυτήν τη διαχρονική εμμονή της «κρατούσης» ή «επικρατούσης» λογοτεχνικής σχολής ( ή μήπως «λίμνης»... ) της Θεσσαλονίκης να με «αγνοεί»... Δυστυχώς οι εξαιρέσεις από αυτήν τη διαπίστωση είναι ελάχιστες...Της Σαλονίκης που λατρεύω, της πόλης που γεννήθηκα, έμαθα γράμματα και πράγματα..., ερωτεύθηκα, απέκτησα φίλους, της πόλης που είναι θαμμένοι οι γονείς μου... Και καταπώς λέει και το Σύνταγμά μας αυτά τα ποιήματα αφιερώνονται σε όσους από αυτούς αλλά και από τους παρευρισκόμενους δημοσιογράφους διαθέτουν την απαιτούμενη αίσθηση χιούμορ - αυτήν τουλάχιστο νομίζω ότι τη διαθέτουν οι περισσότεροι από αυτούς που επί χρόνια με προκάλεσαν ...
Προτού κλείσω θα μου επιτρέψετε κάτι ... - ιδιαίτερα αυτήν τη βραδιά που είπα ότι είμαι ιδιαίτερα φορτισμένος – για όσους τουλάχιστον με γνωρίζουνε προσωπικά, και ... όπως έγραψε ένας καλός συνάδελφος «ποιος ξέρει τι είδους θάνατος μας περιμένει» > μπορεί και να 'ναι η τελευταία φορά που βρισκόμαστε εδώ... θα μου επιτρέψετε λοιπόν να κάνω ένα ελάχιστο μνημόσυνο στους δικούς «μου» νεκρούς του τελευταίου καιρού :
• Στον πρώτο μας δάσκαλο Ιωάννη Ξηροτύρη, , έναν από «αυτούς που μας μάθαν γράμματα και πάσχισαν να μας κάνουν ανθρώπους», όπως είναι γραμμένο στην καλύτερη - απ 'όσες ξέρω, επετηρίδα του Πειραματικού Σχολείου, που επιμελήθηκε ο Άκης ο Μαλτσίδης.
• Στον συμμαθητή και αγαπημένο φίλο Νίκο Παπακυριαζή...
• Στους στενούς μου συγγενείς τον Νίκο, το Γιάννη και τον Άγγελο,
και τον ξεχωριστό φίλο Αλμπέρτο Ναρ, που όλοι τους - με εξαίρεση τον πρώτο που έφυγε «πλήρης ημερών και έργου», μας άφησαν τόσο πρόωρα και αναπάντεχα...
Οι γιατροί μου έχουν απαγορεύσει να συχνάζω σε...συγκινησιακούς χώρους ! Κάπως έτσι έχασα τις καλύτερες κηδείες φίλων μου...Πότε-πότε χρειάζεται και το humor, έστω και black, αλλιώς θα πρέπει να αρχίσουμε να πηδάμε από τις ταράτσες.
Εγώ τελείωσα...Σας τα είπα μέσα από σημειώσεις μου– όχι γιατί δεν τα καταφέρνω «από στήθους» - κάθε άλλο !...αλλά όπως λένε και οι «κολλητοί» μου ( κάνουν μάλιστα και απρεπείς χειρονομίες !...) μιλάω πάρα πολύ - γι αυτό γράφω τόσο λίγα...και αν απόψε δεν περιχαρακωνόμουνα από αυτές τις σημειώσεις θα είχατε ήδη φύγει οι περισσότεροι και κυρίως αυτοί που είναι πλάι μου και τώρα πια τους δίνω τον λόγο...Όταν τελειώσουν, κι αν έχει μείνει χρόνος και διάθεση, ίσως σας διαβάσω ένα κείμενο απ 'τα καινούρια μου, θέλω να πω απ' τα ανέκδοτα, και απαντήσω σε ερωτήσεις ή απορίες σας και των παρευρισκόμενων δημοσιογράφων...