Για τον Μανόλη Αναγνωστάκη, 2001

Ενα μυροδοχείο για τον Αναγνωστάκη

«Είσθε το καλύτερο ποίημα του Μανόλη Αναγνωστάκη», είπε ο πρέσβυς της Κύπρου Χριστόδουλος Πασιαρδής, απευθυνόμενος στον γιο του ποιητή, Ανέστη. Προ ολίγου τού είχε παραδώσει ένα μυροδοχείο (μερέλα, το κυπριακό όνομά του) εξαιρετικό δείγμα τής κυπριακής λαϊκής δημιουργίας. Ολο το αμφιθέατρο του παλαιού πανεπιστημίου, που είχε γεμίσει από νωρίς -με πολλούς ορθίους, είχε σηκωθεί όρθιο και χειροκροτούσε.

Μ. Αναγνωστάκης: «Η ζωή του ολόκληρη είναι ημέρα ποίησης»
Στην προχθεσινή βραδιά (συνεργασία του Σπιτιού της Κύπρου και της Εταιρείας Συγγραφέων) την αφιερωμένη στον Μανόλη Αναγνωστάκη, απόντος του ποιητή και της συντρόφου του Νόρας, κυκλοφορούσε η αύρα των στίχων του ποιητή. Η αδελφή του Αναγνωστάκη Λούλα και ο γιος του Ανέστης, «χωμένοι» μέσα στον κόσμο, φιγούρες διακριτικές, η μία εύθραυστη, ο άλλος ψηλός και ευθυτενής κάπου στη «γαλαρία» -ίδιος ο πατέρας του.

Τον χαιρετισμό του Αναγνωστάκη στην ομήγυρι μετέφερε ο ποιητής Θέμης Λιβεριάδης («είναι άρρωστος και καθηλωμένος στο σπίτι», είπε) ο οποίος, μιλώντας για «τον μεγάλο και υπερήφανο ποιητή μας», θυμήθηκε διάφορα ανεκδοτολογικά στοιχεία από τη σχέση τους. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στο αυτοβιογραφικό ρομάντζο «Μανούσος Φάσσης», το alter ego του Αναγνωστάκη, που χαρακτήρισε ζωντανό χρονογράφημα και ζωντανό και γρήγορο φίλμ.

«Η ζωή του ολόκληρη είναι ημέρα ποίησης», είπε ο πρώτος λαλήσας Χριστόδουλος Πασιαρδής -παραμονές Ημέρας Ποίησης γαρ- και στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε ο ποιητής και δοκιμιογράφος Αναστάσης Βιστωνίτης, ο οποίος είπε ότι «ο λόγος του είναι ταυτόσημος της πράξης» και ότι η ποίησή του «εξακολουθεί να μας μιλά και να παραμένει αρυτίδωτη».

Τη σχέση του Αναγνωστάκη με τους ποιητές του Μεσοπολέμου (τους έχει τιμήσει άλλωστε με την έκδοση της ανθολογίας του «Χαμηλή φωνή») ανίχνευσε ο κριτικός λογοτεχνίας Αλέξης Ζήρας, υποστηρίζοντας ότι συνεχίζει το ήθος και τη γνησιότητα που εξέφραζε η ποιητική τους γλώσσα. Και δεν είναι τυχαία αυτή η επιστροφή: εκεί βρίσκονται οι ρίζες του μεταπολεμικού δράματος που έζησε ο ποιητής. Στον ρόλο του συντονιστή, ο πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Κώστας Στεργιόπουλος, που, δίκην γεφυροποιού, έδινε τον λόγο στους ομιλητές: «Είναι ποιητής αντιπροσωπευτικός, διότι η ποίησή του μπορεί να διαβαστεί και ως μαρτυρία. Είναι κοινωνικός και υπαρξιακός την ίδια στιγμή».

Ανθρωποι δικοί του, όπως ο κριτικός Αλέξανδρος Αργυρίου, ο εκδότης της «Νεφέλης» Γιάννης Δουβίτσας, ο σκηνοθέτης Λάκης Παπαστάθης, ο λάτρης των αρχείων Γιώργος Ζεβελάκης, μετέφεραν το άρωμα μιας παρέας που εξακολουθεί να δημιουργεί ενάντια εις των καιρών τις ευκολίες. Ποιήματα διάβασε η Μελίνα Μποτέλλη, ενώ τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση του τιμώμενου ερμήνευσε η Λία Βίσση, συνοδεία του συνθέτη Σάββα Σάββα στο πιάνο.

                                                                                                                                 Β. Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ  (  ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/03/2001 )